ชาวบ้านพื้นที่ตำบลแม่ใส อ.เมือง จ.พะเยา ใช้เวลาว่างช่วงหลังฤดูเก็บเกี่ยวข้าวโดยนำจอบ เสียมและตระกล้าออกหาขุดหอยขม หรือหอยจูบที่อยู่ใน ดินตามทุ่งนา ชึ่งจะขุดคุ้ยหาหอยขมหรือหอยจูบสำหรับหอยขมหรือหอยจูบจะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ จะมีพบเห็นน้อยมากหายากชึ่งต้องใช้เสียมหรือจอบขุดดิน หาตามทุ่งนาเพื่อนำมาทำอาหารหรือเอาไว้ขายได้ราคาและหอยชนิดนี้จะมีรสชาดอร่อยหากนำไปปรุงเป็นอาหาร
นางสมจิตร ยะนา อายุ 59 ชาวบ้านแม่ใส เล่าว่า หลังจากเสร็จจากฤดูเก็บเกี่ยวข้าวในนาเสร็จเรียบร้อยแล้ว ชาวบ้านก็ว่างงานกัน คนหนุ่มคนสาว หรือคนที่อยู่ในวัยทำงานก็ไปรับจ้างทำงาน ส่วนผู้สูงอายุก็อยู่บ้านดูแลลูกหลาน เด็กที่กำลังเรียนหนังสือ เมื่อเด็กไปโรงเรียน ย่า ยาย และชาวบ้านที่ว่างงาน ก็พากันออกไปหาขุดหอยขุดปูตามท้องไร่นา ซึ่งหลังเสร็จฤดูเก็บเกี่ยวข้าว น้ำในนาก็แห้ง หอยก็จะฝังตัวอยู่ในดินเรียกว่าหอยจำศีล ชาวบ้านหาขุดมาทำอาหารกิน ถ้าได้มากหน่อยก็แบ่งปันให้ญาติ พี่น้อง เพื่อนบ้านไปกินกันและหอยขมหรือหอยจูบหลังจากขุดได้มาแล้วก็จะนำไปทำอาหารเช่นแกงอ่อม,แกงแคฯผัด ยำ และอีกหลายเมนูซึ่งเป็นเมนูที่อร่อยมากด้วย หากหาหอยได้มากก็นำไปขายได้ราคา เพราะหอยชนิดนี้มีรสชาติอร่อยและหายาก
ภาพ-ข่าว ปัณณวิชญ์ อยู่ดี จ.พะเยา