ที่บริเวณศูนย์ตุ๊กตาชาววัง ตำบลบางเสด็จ อำเภอป่าโมก จังหวัดอ่างทอง นาง รุจี วิตตรานุรักษ์ อายุ 72 ปี อยู่บ้านเลขที่ 67/1 หมู่ที่ 1 ตำบลบางเสด็จ บุคคลในภาพที่เคยเฝ้ารับเสด็จ สมเด็จพระพันปีหลวง นาง รุจี วิจิตตรานุรักษ์ สมาชิกศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ อดีตเป็นช่างเสริมสวย และชาวนา ได้เป็นลูกเสื้อชาวบ้าน กล่าวถึงพระมหากรุณาธิคุณว่า พื้นที่บางเสด็จ ประสบปัญหาน้ำท่วมและน้ำแล้ง การทำนาไม่ค่อยจะได้ผลดีนัก การปั้นตุ๊กตาชาววังนับเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้กับชาวบ้าน จนเป็นอาชีพหลักของบางคนไปแล้ว โดยตอนที่ตนเองเป็นลูกเสือชาวบ้าน ได้เคยรับเสร็จ และตามเฝ้ารับเสด็จที่พระตำหนักภูพานราชนิเวศน์


สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณกับชาวบ้านบางเสด็จเป็นอย่างมาก ทรงส่งครูมาช่วยสอนให้ชาวบ้านปั้นตุ๊กตาชาววัง จากดินเหนียว พระองค์ช่วยให้ชาวบ้านมีงานทำมีรายได้มากขึ้น เกิดการรวมกลุ่มชาวบ้านให้มีความรัก ความสามัคคี พระราชวงศ์ทุกพระองค์ทรงเมตตาชาวบ้านบางเสด็จอย่างมาก ทุกพระองค์ได้เสด็จมาที่บางเสด็จทุกพระองค์ นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างยิ่ง


ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ ตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดท่าสุทธาวาส เป็นอาคารทรงไทย 2 ชั้น ชั้นล่างเป็นพื้นที่แสดงผลงาน จำหน่ายผลิตภัณฑ์ และสาธิตปั้นตุ๊กตาชาววัง ชั้นบนเป็นพื้นที่แสดงนิทรรศการ บอกเล่าความเป็นมาของชุมชน เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ได้เสด็จมาที่บางเสด็จ และในปี 2519 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงที่ได้เสด็จมาที่บางเสด็จได้เห็นความทุกข์ยากของราษฎร์ที่เกิดจากปัญหาน้ำท่วม

ทรงมีพระราชดำริให้มีการนำครูมาฝึกอบรมชาวบ้าน ให้มีความรู้เรื่องการปั้นตุ๊กตาชาววัง และก่อตั้งศูนย์ตุ๊กตาชาววังขึ้น ในปัจจุบันได้มีการรวมกลุ่มในรูปแบบของสหกรณ์ โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่ศูนย์ปั้นตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ มีการจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ เป็นแหล่งท่องเที่ยว เป็นศูนย์การเรียนรู้เรื่องภูมิปัญญา และยังเป็นงานศิลปหัตถกรรม ที่ได้สืบทอดจากรุ่นลูกสู่รุ่นหลานจนถึงปัจจุบัน ซึ่งเป็นไปตามพระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่จะนำความอยู่ดีกินดีมาสู่ราษฎร์ และยังสามารถสืบสานงานหัตกรรมที่เป็นภูมิปัญญาของไทย สู่ลูกหลานให้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมสืบไป ศูนย์ตุ๊กตาชาววังบ้านบางเสด็จ ซึ่งเป็นตุ๊กตาที่ทำเล่นกันเฉพาะเจ้านายในพระบรมมหาราชวัง ในสมัยรัชกาลที่ 5 เปิดให้เข้าชมทุกวัน ตั้งแต่เวลา 09.00 – 16.00 น.
ภาพ-ข่าว กนกศักดิ์ แสงตระการ / อ่างทอง