ตลาดกลางผลไม้ เทศบาลตำบลหัวดง อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ ได้มีนักท่องเที่ยวและผู้ที่เดินทางมาทานทุเรียนหลงลับแล ของจังหวัดอุตรดิตถ์ ได้เดินทางมาที่ตลาดกลางผลไม้ ของเทศบาลตำบลหัวดงกันอย่างคับคั่ง เนื่องจากในช่วงนี้ผลผลิตทุเรียนของจังหวัดอุตรดิตถ์ ได้ออกผลผลิต และมีทุเรียนที่มีชื่อเสียงของจังหวัดอุตรดิตถ์ คือทุเรียนหลงลับแลและทุเรียนหลินลับแล ออกผลผลิตกันเป็นจำนวนมาก ทำให้นักท่องเที่ยวเดินทางมาที่จังหวัดอุตรดิตถ์ในช่วงนี้เพื่อมาทานทุเรียนหลงลับแล ที่การันตีว่าอร่อยที่สุดในโลก

ในขณะนี้ผลผลิตทุเรียนหลงลับแลและหลินลับแลออกผลผลิต ราคาของทุเรียนหลงลับแล จะเริ่มต้นที่ประมาณกิโลกรัมละ 100 กว่าบาท ไปจนถึง เกือบ400 บาท(ทุเรียนหลงลับแล คัดเกรดอย่างดี)สำหรับทุเรียนพันธุ์หลงลับแล กับหลินลับแล เป็นทุเรียนพันธุ์พื้นเมืองของลับแล ทุเรียนหลงลับแล ผู้ริเริ่มปลูกคือนายลม – นางหลง อุประ ชาวบ้านอำเภอลับแลเป็นทุเรียนที่ได้รับรางวัลยอดเยี่ยม จากการประกวดทุเรียนที่ปลูกจากเมล็ดซึ่งร่วมดำเนินการจัดประกวดระหว่างกรมวิชาการการเกษตร กรมส่งเสริมการเกษตรและจังหวัดอุตรดิตถ์เมื่อปี 2520 และได้รับการรับรองพันธุ์ในวันที่ 20 กันยายน 2521 ต่อมาในปี พ.ศ. 2528 สำนักงานเกษตรอำเภอลับแลได้สนับสนุนให้เกษตรกรนำยอดทุเรียนหลงลับแลจากต้นเดิมมาขยายพันธุ์ โดยวิธีการเสียบยอดจนได้รับความสำเร็จก่อนที่ต้นเดิมจะตายเพราะมีอายุมากกว่า 60 ปี ลักษณะลูกจะเป็นทรงกลมขนาดลูกจะไม่ใหญ่อยู่ที่ขนาด 1.5 กิโลกรัม – 2.5 กิโลกรัมนี่คือขนาดมาตรฐานกำลังดี ต้องมี 4 พูถึงจะเรียกว่าสวย

ทุเรียนหลินลับแล ต้นเดิมปลูกโดย นายหลิน ปัดลาด ชาวบ้านอำเภอลับ ในปี 2493 นายหลินได้นำเมล็ดทุเรียนมาปลูกแล้วเกิดการ กลายพันธุ์มีลักษณะที่แปลกกว่าทุเรียนพันธุ์อื่น ๆ จึงนำให้เพื่อนบ้านกินหลายคนบอกว่ารสชาติดี ต่อมาในปีพ.ศ. 2520 เจ้าของต้นเดิมได้ส่งทุเรียนพันธุ์นี้เข้าประกวดในการประกวดทุเรียนที่ปลูกจากเมล็ด ซึ่งร่วมดำเนินจัดประกวดระหว่างกรมวิชาการการเกษตร กรมส่งเสริมการเกษตรและจังหวัดอุตรดิตถ์ แม้ว่าในปี ดังกล่าวทุเรียนพันธุ์หลงลับแลจะได้รับรางวัลยอดเยี่ยมก็ตามหลินลับแลก็ยังได้รับความนิยมจากนักบริโภคทุเรียนไม่น้อยกว่าทุเรียนพันธุ์หลงลับแลเพื่อเป็นเกียรติแก่ นายหลิน ปัดลาด ผู้ปลูกทุเรียนต้นเดิมจึงตั้งชื่อทุเรียนพันธุ์นี้ว่า “หลินลับแล” ลักษณะลูกจะเป็นทรงคล้ายมะเฟือง ลูกเล็กเช่นเดียวกันกับหลงลับแลทุเรียนหลงลับแลอุตรดิตถ์ เป็นทุเรียนที่มีผลทรงกลมหรือกลมรี ขนาดเล็ก เปลือกบาง เนื้อมาก สีเหลืองเข้ม เนื้อแห้งละเอียดเหนียว มีกลิ่นอ่อน รสชาติหวานมัน เมล็ดลีบเล็กปลูกในเขตพื้นที่อำเภอลับแล อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอท่าปลา ของจังหวัดอุตรดิตถ์ส่วนทุเรียนหลินลับแลอุตรดิตถ์ เป็นทุเรียนที่มีผลทรงกระบอก เปลือกบาง เนื้อสีเหลืองเข้ม เนื้อละเอียดเหนียวแห้ง รสชาติหวานมัน กลิ่นอ่อน เนื้อมากเส้นใยน้อย เก็บไว้ได้นานโดยไม่แฉะ มีเมล็ดลีบเล็ก ที่ปลูกในเขตพื้นที่อำเภอลับแล อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอท่าปลาของจังหวัดอุตรดิตถ์

ทุเรียนหลงลับแลของจังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นหนึ่งในสินค้าเกษตรที่ได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indication : GI) จากกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ เมื่อวันที่ 13 มิถุนายน 2555 ทุเรียนหลงลับแลของจังหวัดอุตรดิตถ์ มีศักยภาพและโอกาสทางการตลาดสูง โดยทุเรียนหลงลับแลมีลักษณะเด่น คือ มีผลทรงกลม หรือกลมรี ขนาดเล็ก เปลือกบาง เนื้อมาก สีเหลืองเข้ม เนื้อแห้งละเอียดเหนียว มีกลิ่นอ่อน รสชาติหวานมัน เมล็ดลีบเล็ก จุดกำเนิดของทุเรียนหลงลับแลอุตรดิตถ์มาจากทุเรียนสายพันธุ์พื้นเมืองที่มีความพิเศษแตกต่างจากทุเรียนพื้นเมืองทั่วไป คือ เป็นทุเรียนที่มีรสชาติดี เมล็ดลีบ ซึ่งภายหลังจากส่งเข้าประกวดทุเรียนและได้รับรางวัลยอดเยี่ยม เกษตรกรจึงได้รับการส่งเสริมให้ปลูกและขยายพันธุ์มาอย่างต่อเนื่อง ช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าและภูมิปัญญาท้องถิ่น พร้อมช่วยเพิ่มช่องทางการจำหน่ายมากยิ่งขึ้น

ณัฐวัฒน์ ราชประสิทธิ์ ภาพ/ข่าวอุตรดิตถ์